JavaScript’in temel datatiplerinden birisi objecttir. Nesne kompozit bir yapıdır ve içerisinde birden çok değer tutabilir. Bir çok sırasız özellik(property) den oluşur. Her özelliğin bir adı ve değeri vardır.Property isimleri stringdir. Yani biz stringlerin değerleri map ettiğini söyleyebiliriz. String to value mapping  veriyapısında birçok isimde anılmaktadır: “hash”,”hasttable”,”dictionary”,”associative(ilişkisel) array”. JavaScriptte nesneler başka bir nesnenin özeliiklerini miras alabilir.Bu olaya prototip(prototype) denir.Aynı şekilde nesnenin metodları da miras alınmışssa prototopik miras olarak adlandırılır ve JavaScriptin anahtar öğelerinden birisidir.

JavaScriptte string veya sayı olmayan hemen hemen her şey nesnedir; true,false,null,undefined gibi. Ancak stringler sayılar ve boolean değerler nesne değildir bunlar  “immutable objects(değişmez nesneler )” olarak adlandırılır. Normalde oluşturduğumuz nesneler üzerinde oynamaya yapabiliriz,özellik ekleyip çıkarabiliriz ancak string gibi değişmez nesneler için özellik ekleme çıkarma sözkonusu değildir.Sadece JavaScriptin string için bize tanımladığı özellikleri kullanabiliriz.

Property

Adı ve değeri vardır. Property adı herhangi bir string olabilir.(Boş string de dahil olmak üzere) Ancak bir nesnenin aynı ada sahip iki property’si olamaz. Property değeri JavaScriptte tanımlı herhangi bir değer olabilir.Ek olarak ada ve değere sahip her property, property attributes olarak adlandırılan değerler ile ilişkilidir.

• writable  attribute, property’nin değerinin setlenip setlenemeyeceğini belirler.
• enumerable atttribute, property for/in döngüsü içinde kullanılabilir mi onu belirler.
• configurable attribute, property editlenebilir mi(silme güncelleme ekleme vs) onu belirler.

Nesne Oluşturma

“new” operatörü yeni nesneyi oluşturur ve initialize eder. “new” anahtar kelimesinden sonraki kısım fonksyion çağrımı şeklinde olmalıdır. Örneğin:

• var o = new Object();
• var a =new Array();
• var d = new Date();
• var r =new RegExp(“js”);

Propertyleri Setleme

Değerin propertysine (.) veya [] içine adını yazarak erişebiliriz.Örneğin:

• var author = book.author; // Kitabın yazarına setler.
• var name = author.surname // Yazarın soyadı.
• var title = book[“main title”] // Kitabın başlığı.

Yeni bir property oluşturmak içinde aynı syntax kullanılır tek fark setleme sol taraftan yapılır.

• book.edition=6; // book için edition propertysi oluşturduk.
• book[“main title”]=”JavaScript”; // Main Title Propertysini setledik.

Inheritance[Miras]

JavaScriptte nesneler kendi property kümeleri olarak adlandırılabilir. Aynı şekilde bu nesneler başka prototipleri de kendi üzerlerine miras alabilir. Burada bilinmesi gereken kısım miras alınan prototip miras alan nesnenin yaptığı değişimlerden etkilenmez. Örneğin;

• var unitcircle = { r:1 }; // Miras alınacak nesne.
• var c = inherit(unitcircle); // c nesnesi r propertysini miras alıyor.
• c.x = 1; c.y = 1; // c kendine ait 2 property tanımlıyor.
• c.r = 2; // c miras aldığı property üzerine yazıyor.
• unitcircle.r; // => 1:  Prototip nesnesinde değişme olmadı değer hala 1.

 

Propertyleri silmek için delete operatörü kullanılır.

• delete book.author; // author propertysini sildik.
• delete book[“main title”]; // Aynı şekilde main title propertysini sildik.

Property Getter ve Setter’ları

Daha önce bahsettiğim gibi nesnenin propertysinin adı değeri ve özellik kümesi bulunur. Property değerleri getter ve setter metodlarıyla setlenebilir. Bu ECMAScript 5 ile tanımlanmıştır. Getter ve setter propertye erişim aracı olarakta tanımlanabilir. Eğer bir propertyde sadece getter metodu var bu onun read-only olduğunu gösterir. Hem getter hem setter tanımlıysa hem okunabilir hem yazılabilirdir.

Nesne Özellikleri (Object Attributes)

Her nesne 3 özellikler ilişkilidir bunlar: Prototip(Protoype), sınıf(class) ve genişletilebilir(extensible).

Prototip(Prototype) Özelliği : Nesnenin prototip özelliği o nesnenin hangi özellikleri miras aldığını belirler. Temel olarak nesnenin iskeletini oluşturur.Bu açıdan önemlidir.Prototip attribute’u nesne create edildiğinde oluşturulur.

Sınıf(Class) Özelliği : Class atttribute’u nesnenin tipi hakkında bilgi sağlar. classof() fonksiyonu ile  nesnenin hangi sınıfa ait olduğuna bakabiliriz.

• classof(null) // => “Null”
• classof(1) // => “Number”
• classof(“”) // => “String”
• classof(false) // => “Boolean”
• classof({}) // => “Object”
• classof([]) // => “Array”
• classof(/./) // => “Regexp”
• classof(new Date()) // => “Date”
• classof(window) // => “Window” (a client-side host object)

Genişletilebilir(The Extensible) Özelliği : Bu özellik nesneye yeni property eklenebilir mi eklenemez mi onu belirler. Genelde kullanıcı tanımlı tüm nesneler genişletilebilir nesnelerdir. Object.isExtensible() metoduyla bu özelliğinvar olup olmadığını sorgulayabiliriz.