Merhaba,
Alan Turing’in 1950 yılında yazdığı yakın zamanda okuduğum ve oldukça ilgimi çeken “Computing Machinery And Intelligence” makalesinden bahsedeceğim. Makale uzun olduğu için küçük küçük parçalar halinde yazacağım. Makalenin orijinal versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.
1. Taklit Etme Oyunu ( The Imitation Game )
Bu soruyu irdelemenizi öneriyorum, “Makineler düşünebilir mi?”. Sorunun cevabı öncelikle “makine” ve “düşünce” terimlerinin tanımından geçiyor. Tanımlar kelimelerin normal kullanımını olabildiğince yansıtacak şekilde incelenip cevaplanabilir fakat bu tutum oldukça tehlikelidir. “Makine” ve “düşünce” kavramları yaygın olarak kullanıldığı şekilde açıklanarak soruya cevap verilecek olursa “Makineler düşünebilir mi” sorusunun cevabına ulaşmak zordur. Soruya istatistiki bir şekilde yaklaşmakta yine bu nedenden dolayı absürd olacaktır. Soruyu bu şekilde tanımlamak yerine sorunun anlamını bozmayacak ve birbiriyle çelişki içermeyecek şekilde soruyu değiştirelim.
Problemi yeni şekliye “taklit etme oyunu” olarak ele alabiliriz. Bu oyun, bir erkek(A), bir bayan(B) ve sorgulayıcı(C) (herhangi bir cinsiyetten olabilir) olmak üzere üç kişi tarafından oynanan bir oyundur. Sorgulayıcı A ile B kişilerinin arasında durur ve kimin erkek kimin bayan olduğuna karar vermeyeçalışır. Onları X ve Y etiketiyle tanır ve oyun sonunda “X, A’dır, Y, B’dir” veya “X, B’dir, Y, A’dır” diye karar verir. Sorgulayıcı (C), A ve B’ye aşağıdaki gibi sorular yöneltebilir:
C : X, Bana saçının boyundan bahseder misin?
Şimdilik X’in A olduğunu varsayalım. Bu durumda A cevaplayacaktır. A’nın amacı C’ye yanlış cevabı verdirmektir. Bu durumda aşağıdaki şekilde cevap verebilir:
“Örülü ve 22 cm boyunda saçlarım var.”
Ses tonlarının C’ye yardımcı olmaması için cevaplar yazılı bir şekilde verilmelidir. Oyunda B’nin amacı ise yargılayıcıya yardım etmektir. B için ise en iyi strateji dürüst cevaplar vermek olabilir. Böylelikle B ” Bayan olan benim, onu sakın dinleme” diye cevap verebilir. Fakat aynı şeyleri A da söyleyebilir.
Şimdi asıl soruya gelelim. Bu oyunda A’nın yerine makine geçerse ne olurdu ? Yargılayıcı yanlış cevap verebilir miydi? Bu soru aslında “Makineler düşünebilir mi” sorusuyla aynıdır.
